İflas daha çox inkişaf etməkdə olan ölkələri vurdu

Dünya Bankının son hesabatı göstərir ki, FED-in faiz qərarlarının cavab reaksiyası inkişaf etməkdə olan ölkələrdə investisiya və şəxsi istehlakın əhəmiyyətli dərəcədə azalması ilə əlaqələndirilir.

Ötən dövrdə ABŞ-ın faiz dərəcələrinin kəskin artması inkişaf etməkdə olan bazarlar və inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlar üçün ciddi təhlükə yaradır. Dünya Bankının 2023-cü ilin fevral hesabatı ABŞ-ın monetar sərtləşdirməsinin inkişaf etməkdə olan ölkələrdə maliyyə vəziyyətinə və iqtisadi nəticələrə təsirinin daha ağır olacağını ortaya qoyur. Hesabat ABŞ-da faiz dərəcələrinin artmasının üç potensial hərəkətvericisinə işarə edir:

1- ABŞ-ın iqtisadi fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması perspektivləri ilə idarə olunan "real şoklar";

2- Artan ABŞ inflyasiyası ilə bağlı gözləntiləri əks etdirən “İnflyasiya şokları”;

3- İnvestorların Mərkəzi Bankın fəaliyyətlərinə “cavab reaksiyaları”.

Hesabat göstərir ki, son bir il ərzində ABŞ-da faiz dərəcələrinin artması Fed-in inflyasiyanı cilovlamaq üçün daha aqressiv addımlar atması ilə bağlı ilk növbədə əks reaksiyalar diqqət çəkir.

Hesabatda deyilir:

“Biz müəyyən etdik ki, ABŞ-ın cavab reaksiyaları ilə bağlı faiz artımı, qismən investorların əhval-ruhiyyəsini aşağı saldığı üçün xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrin maliyyə bazarlarına zərər verir. Xüsusilə əks reaksiya şokları son 10 illik dövrdə inkişaf etməkdə olan bazarların yerli valyuta istiqrazlarının gəlirlərini artırır, risk marjalarını genişləndirir və bu ölkələrdə kapital axınını azaldır.

Bundan əlavə, valyutalar ucuzlaşır və səhm qiymətləri aşağı düşür. Əksinə, ABŞ faiz dərəcələrində real şoklar inkişaf etməkdə olan bazar maliyyə bazarlarında daha mülayim hərəkətləri izləməyə meyllidir, ola bilsin ki, belə şoklar ABŞ-ın fəaliyyəti və idxalı üçün müsbət gözləntilərlə əlaqələndirilir".