03.08.2023 İqtisadiyyat

4 48

Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin “2023-cü ilin dövlət və icmal büdcələrinin yarımillik icrasına dair arayış və ilin sonuna gözləntilər sənədi”ndə bildirilib.

Belə ki, 2023-cü ildə orta illik inflyasiya ilkin proqnozlar zamanı 6,9 faiz səviyyəsində nəzərdə tutulsa da, yenidən baxılma zamanı faktiki göstəricilər, gözlənilən meyillər nəzərə alınmaqla 10,4 faiz səviyyəsində olacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da ilkin proqnozdan 3,5 faiz bəndi çoxdur.

Bildirək ki, bu yaxınlarda Baş nazir Əli Əsədov “İnflyasiya və qiymətlər üzrə monitorinqin gücləndirilməsi istiqamətində əlavə tədbirlər barədə” sərəncam imzalayıb.

Sərəncama əsasən, ölkədə inflyasiyanın iqtisadi artım üçün məqbul səviyyəyə endirilməsinin təmin edilməsi, inflyasiya proseslərini və onun səbəblərini kəmiyyət və keyfiyyətcə qiymətləndirməyə imkan verən təhlil və monitorinq sisteminin daha da təkmilləşdirilməsi, eləcə də bu sahədə qurumlararası koordinasiyanın gücləndirilməsi məqsədilə İşçi qrup yaradılıb. İnflyasiya və qiymət monitorinqi üzrə İşçi qrupun ilk iclası keçirilib. Xatırladaq ki, ötən il inflyasiya ilə bağlı rəsmi rəqəmlərlə ekspertlərin rəylərində xeyli fərq müşahidə edilirdi.

Doğurdanmı bu il inflyasiya 10,4 faiz səviyyəsində qalacaq və İşçi qrupun bu istiqamətdə mühüm rolu olacaq?

İqtisadçı-ekspert Əkrəm Həsənov Cebhe.info-ya bildirdi ki, inflyasiya ilə bağlı proqnoz vermək çətindir:

“Bu ilin may ayında ekspertlər Mərkəzi Bankın sədri ilə görüşmüşdü və mən də orada iştirak edirdim. O zaman Mərkəzi Bankın sədri ekspertlərə belə bir irad bildirdi ki, “Bəzən oxuyuram ki, ekspertlər Mərkəzi Bankın rəqəmlərindən fərqli olaraq, inflyasiyanın nə qədər olacağını söyləyirlər. Deyirlər ki, Mərkəzi Bankın rəqəmləri doğru deyil, etibar etmirik. Ancaq ortaya konkret öz hesablamalarını da qoymurlar”.

Məhz Taleh Kazımovun bu fikri ilə tam razıyam. Yəni kimsə əksini deyirsə, onu necə hesabladığını göstərməlidir.

"Mərkəzi Bank Dövlət Statistika Komitəsinin rəqəmlərinə əsaslanır. Bu anlamda bizim əlimizdə başa rəqəmlər onsuzda yoxdur”.

Ancaq bununla yanaşı ekspert deyir ki, onsuzda hamımız mağazalarda artan qiymətləri görürük və buna görə də ilin əvvəlinə proqnozlaşdırılan inflyasiya göstəriciləri özünü doğrultmur:

“Açıq-aşkar inflyasiya daha sürətli templərlə inkişaf edir. Hesab edirəm ki, təxminən qeyd edilən rəqəmə yaxın, hətta bundan çox da ola bilər. Çünki hələ qarşıda 5 ay var.

İstisna deyil ki, hökumət öz proqnozunu dəyişə də bilər. O ki qaldı İşçi qrupunun fəaliyyətinə, o barədə heç bir məlumat verilmədi. Bu yaxınlarda Mərkəzi Bankın rəhbəri bildirdi ki, Azərbaycanda uçot dərəcəsi həm də ona görə inflyasiyaya ciddi təsir etmir ki, idxaldan asılı ölkədir.

Bir sıra mallar idxal olunur, ona görə də Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsi aşağı-yuxarı olsa da, qiymətləri xaricdən gətirilən mallar təşkil edir. Bu baxımdan da məsələni tamamilə Mərkəzi Bankın üzərinə yıxmaq olmaz. Nazirlər Kabinetinin də burada rolu olmalıdır. Çünki Nazirlər Kabineti bu məsələni gömrük və vergi siyasəti ilə tənzimləyə bilər.

Məsələn, xaricdən idxal olunan və Azərbaycanda istehsal olunmayan malları ya vergidən, ya gömrük rüsumundan azad edə, yaxud da aşağı sala bilər. Bu halda da onun qiymətini endirə bilər. Bu da bütövlükdə ölkədə qiymətlərin azalmasına xidmət edə bilər.

Həmin məsələ tamamilə Nazirlər Kabinetinin əlindədir, istəsə edə bilər. İşçi qrupun təklif verib-verməyəcəyini ilin sonunda görəcəyik".