ABŞ bazarlarında tənəzzül

ABŞ-ın tənəzzülə girəcəyi qorxusu qlobal bazarlara dalğalı təsir göstərdi. FED-in faiz dərəcələrini azaltmaqda gecikməsi və iqtisadi fəaliyyətin gözləniləndən daha kəskin şəkildə yavaşlayacağı ilə bağlı narahatlıqlar satış təzyiqini artırıb. Cümə günü ABŞ fond bazarlarında müşahidə edilən kəskin satışlar dünən Asiya və daha sonra Avropa birjalarına yayılıb. Yaponiyanın Nikkei İndeksi 1987-ci ildə Qara Bazar ertəsi günündən bəri ən böyük bir günlük 12,4 faizlik enişini qeyd edib.

Keçən həftə açıqlanan zəif məlumatlar, xüsusilə ABŞ-da məşğulluq göstəriciləri tənəzzül narahatlıqlarını sürətlə artırdı və dünən qlobal bazarlarda tarixi eniş təzyiqinə səbəb oldu.

İqtisadi fəaliyyətin gözləniləndən daha kəskin şəkildə yavaşlaya biləcəyi ilə bağlı narahatlıq qlobal fond bazarlarında kəskin enişlərə səbəb olub və ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) ünvanına sərt tənqidlərə səbəb olub. Cümə günü ABŞ-da müşahidə edilən satış yönümlü tendensiya Asiya və Avropa bazarlarında dünənki itkilərlə daha da dərinləşdi və bu da FED-in təcili görüşə biləcəyi və bazarlardakı narahatlığı sakitləşdirmək üçün faiz dərəcələrini endirə biləcəyi ilə bağlı söz-söhbətlərə səbəb oldu.

Tənəzzül narahatlıqları səbəbiylə təhlükəsiz sığınacaq aktivlərinə tələbat güclənərkən, ABŞ-da 10 illik xəzinədarlıq istiqrazının gəlirliliyi 26 iyun 2023-cü ildən bəri ən aşağı səviyyəyə çataraq 3,68 faizə düşüb. Avropa fond bazarlarında itkilər 2 faizi ötüb. Nikkei 225 indeksi təkcə son iki ticarət günündə dəyərinin 17,5 faizini itirdiyi halda, dəyər itkisi bu il iyulun 11-də 42,426 bəndlə rekord həddə çatan göstərici ilə müqayisədə 25 faiz təşkil edib. Çin iqtisadiyyatı ilə bağlı artan narahatlıqlara əlavə olaraq, cümə günü ABŞ-da açıqlanan məşğulluq məlumatları və böyük texnologiya şirkətlərinin balans hesabatları gözləntilərdən aşağı olan investorları təhlükəsiz nağd pul axtarışına sürüklədi, bu da fond bazarlarında, neft və yüksək gəlirli valyutalarda satışlara səbəb oldu. Güvənli sığınacaq axtarışında kriptovalyutalarda da kəskin itkilər oldu.

“Fed-dən təcili endirim panika yarada bilər”

FED-in faiz endirimində gecikməsi və artan tənəzzül gözləməsi satış dalğasında təsirli olsa da, digər tərəfdən artan geosiyasi risklər də təzyiq yaratdı.

O, xəbərdarlıq edir ki, FED-in faiz dərəcələrini aşağı salması ilə bağlı son qərarı iqtisadiyyatın gedişi ilə bağlı narahatlığı artıra və buna görə də bazarlarda çaxnaşma yarada bilər.