Çindən vergi tənqidi: Bu, iqtisadi qırılmaya səbəb ola bilər

ABŞ-ın vergi tətbiqləri ilə bağlı sənəd dərc edən Çin xəbərdarlıq edib ki, növbəti mərhələ olan “Daimi Normal Ticarət Əlaqələri” statusunun ləğvi iki ölkə arasında iqtisadi qırılmaya səbəb ola bilər. Sənəddə ticarət profisitinin ABŞ-dakı struktur problemləri ilə bağlı olduğu iddia edilirdi.

Çin ABŞ-ın xarici ticarət balansı pozduğu ölkələrə əlavə rüsumlar tətbiq etmək qərarına dair ümumi mövqeyini izah edən sənəd dərc edib. Sənəddə ABŞ-ın gözlənildiyi kimi mövqeyi tənqid edilsə də, qlobal ticarətdə mühüm alət sayılan ÜTT-nin azad ticarət sisteminə təhlükənin olması ilə bağlı bəyanatın yer alması diqqət çəkib.

Tam mətni Çin Dövlət Şurasının Mətbuat İdarəsi tərəfindən keçən həftə dərc edilən “Çin-ABŞ İqtisadi və Ticarət Münasibətləri ilə bağlı Bəzi Məsələlərə Çinin münasibəti” adlı sənəddə ölkənin ABŞ ilə və beynəlxalq aləmdə ikitərəfli ticarətdə öhdəliklərini yerinə yetirdiyi, Ümumdünya Ticarət Təşkilatı və ABŞ ilə razılaşmalar əsasında daxili bazarda idxala imkan verdiyi iddia edilib.

"PNTR pozularsa, biz etdiklərimizi geri alacağıq!"

ABŞ-ın sanksiya tətbiq etmədiyi bütün ölkələr üçün keçərli hesab etdiyi və Çin üçün 2000-ci ildən qüvvədə olan Daimi Normal Ticarət Münasibətləri (PNTR) sazişinin ləğvi cəhdini ən mühüm risk kimi göstərən sənəd, ABŞ-ın bu istiqamətdə addım atacağı təqdirdə ölkənin sərt mövqe sərgiləyəcəyini nəzərdə tutur.

Sənəddə ümumilikdə ABŞ-la müqavilə çərçivəsində əqli mülkiyyət, investisiyalar, Çin bazarının açılması və maliyyə imkanları kimi öhdəliklərə əməl olunduğunu müdafiə etsə də, ABŞ-ın PNTR müqaviləsini ləğv edəcəyi təqdirdə bunların hamısının əks-hərəkət vasitəsi kimi istifadə oluna biləcəyi nəzərdə tutulur. Sənəddə bu qaydalara istinad edilərək, "MFN (ən çox əlverişli ölkə) statusunun aradan qaldırılması Çin-ABŞ iqtisadi və ticarət mühitini ciddi şəkildə pisləşdirəcək. Xidmət ticarəti, əqli mülkiyyətin qorunması, qarşılıqlı investisiyalar, texnologiya ixracına nəzarət və insanlar arasında mübadilə fəaliyyətləri kimi sahələr də təsirlənəcək. Bundan əlavə, ÜTT-nin əsaslı rəftarına əsasən, ÜTT-nin üzvü olan ölkələr də təsirlənəcək. ÜTT-nin MFN prinsipi, ayrı-seçkiliyə yol verməməyə əsaslanan çoxtərəfli ticarət sistemini sabitsizləşdirir və qlobal ticarət rejiminə və iqtisadi nizama ciddi ziyan vurur”.